برگه ایمنی مواد شیمیایی یا SDS (قبلاً MSDS)، یک سند رسمی است که شامل اطلاعات کامل ایمنی، بهداشتی، فیزیکی و شیمیایی دربارهی یک ماده یا محصول شیمیایی است.
این برگه برای اطمینان از استفاده، نگهداری و حملونقل ایمن مواد شیمیایی طراحی شده است.
🔹 هدف اصلی SDS:
حفاظت از کارکنان و کاربران در محیطهای آزمایشگاهی، صنعتی و آموزشی.
آموزش نحوه برخورد ایمن با مواد خطرناک.
راهنمای اقدامات اضطراری در صورت نشت، آتشسوزی، تماس یا بلع.
🔹 ساختار استاندارد SDS (مطابق GHS):
برگه معمولاً شامل ۱۶ بخش استاندارد است:
| شماره | عنوان بخش | توضیح کوتاه |
|---|---|---|
| 1 | شناسه ماده/شرکت | نام محصول، فرمول، شرکت تولیدکننده |
| 2 | شناسایی خطرات | نمادها، طبقهبندی خطر، هشدارها |
| 3 | ترکیب/اطلاعات اجزا | ترکیبات شیمیایی و درصد هر جزء |
| 4 | اقدامات کمکهای اولیه | نحوه برخورد با تماس، استنشاق، بلع |
| 5 | اقدامات اطفای حریق | نوع خاموشکننده مناسب، خطرات سوختن |
| 6 | اقدامات در نشت یا ریزش | روش جمعآوری و تمیز کردن ایمن |
| 7 | نگهداری و حمل | شرایط مناسب دما، نور، تهویه و انبار |
| 8 | کنترل تماس و حفاظت فردی | نوع دستکش، عینک، ماسک، لباس کار |
| 9 | ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی | رنگ، بو، نقطه جوش، اشتعالپذیری |
| 10 | پایداری و واکنشپذیری | شرایط ناپایداری و مواد ناسازگار |
| 11 | اطلاعات سمشناسی | اثرات حاد و مزمن بر سلامتی |
| 12 | اطلاعات زیستمحیطی | سمیت برای آبزیان، تجزیهپذیری |
| 13 | دفع پسماند | روش ایمن دفع ماده یا ظروف آلوده |
| 14 | اطلاعات حملونقل | کدهای UN، گروه خطر، برچسب حمل |
| 15 | اطلاعات مقرراتی | مقررات ملی و بینالمللی مرتبط |
| 16 | سایر اطلاعات | تاریخ تنظیم، منبع اطلاعات، هشدارهای اضافی |
🔹 چرا مهم است؟
در هر آزمایشگاه یا کارخانه، داشتن SDS برای هر ماده الزامی است.
مسئول ایمنی یا کاربر باید قبل از کار با ماده، SDS آن را بخواند.
در صورت نشت یا حادثه، این برگه راهنمای کامل اقدامات اضطراری است.
SDS (برگه ایمنی مواد شیمیایی) سندی است که اطلاعات ایمنی، بهداشتی و فیزیکی ماده را ارائه میدهد.
هدفش اطمینان از استفاده، حمل و نگهداری ایمن مواد شیمیایی است.
شامل ۱۶ بخش استاندارد مانند شناسایی خطرات، کمکهای اولیه، و ویژگیهای فیزیکی است.
در آزمایشگاهها و صنایع داشتن SDS برای هر ماده الزامی است.
